het verhaal van het ertussen

20 maart 2011 Er was eens… lang geleden… Nee, opnieuw: er is nu… niet ver weg en niet lang geleden! Een plek waar het anders is. Bijzonder. Een vreemde wereld. Een plaats van ruimte en chaos, een plaats die niet georganiseerd is, maar waar we vrijelijk als mens kunnen ademen en improviseren. Het is de plaats van het ertussen. Hij lijkt klein en moeilijk vindbaar, maar hij is er ontegenzeggelijk en steeds meer mensen zoeken hem op. Het ertussen is de plaats waar het nog kan gebeuren. De plaats waar we mens kunnen zijn. We hebben in onze maatschappij afgeleerd in de leegte te staan, terwijl we met al onze menselijke vermogens zo in staat zijn juist die te ontvangen en te vormen tot iets moois. We zijn vastgelopen in procesgerichte organisaties, in gestructureerde koopzondagen op identieke woonboulevards. We zitten gevangen in geplande ontwikkelingtrajecten en dichtgetimmerde procedures. We hoeven er niet te denken, voelen of alert te zijn. In feite zijn het plaatsen waar we ons continu als mens te kort doen. Gelukkig wint de plaats van "het ertussen" terrein. De transitie fase in stedenbouw wordt inmiddels breed onderkend als heel interessant. Organische organisatiestructuren winnen terrein. Daar waar angelsaksische organisaties de tussenruimte proberen zoveel mogelijk weg te organiseren, zoeken rijnlandse organisaties die juist op en kiezen ervoor er lang te blijven, wellicht wel continu. Ze vergroten daarmee juist die ondefinieerbare plek. Waar zo'n twintig jaar terug projectmatig werken werd gehuldigd en SMART van project naar project gegaan werd, ontwikkelde dat zich tot procesmanagement en is er nu steeds meer sprake van programmamanagement. Pogingen om meer los en in een continu traject van transitie te kunnen handelen. Vanuit mijn eigen ervaringen vind ik dat de term "chaosmanager" wellicht zijn intrede moet doen. Geen projecten, processen of programma's, maar het improviserend vinden van oplossingen vanuit de chaos van het ertussen. Ik heb geleerd dat het waardevol is die ruimte op te zoeken. Want daar is ineens niets, en kijkt iedereen elkaar aan om als mens, creatief, met passie en spitsvondig denkwerk, de voor dat moment meest geschikte oplossingen te bedenken. En voor welke uitdaging ook, het lukt altijd. Vertrouwen, gefocuste passie, samenwerken en vakmanschap zijn de elementen die het doen lukken. Het genereert energie. De moeilijkheid zit hem in het verlaten van de tussenruimte, daar waar de oplossing aan moet haken op onze georganiseerde werkelijkheid, daar komt de frictie en vreet het energie. Maar het loont de moeite, de schijnveiligheid van de structuren wordt steeds meer zichtbaar en de behoefte aan de vrijheid van de tussenruimte groter… Het mooie is…je doet het alleen als er ook echt iets aan de hand is, het is probleemgestuurd. Daar waar in de georganiseerde wereld we elkaar lekker bezig kunnen houden in onze eigen gecreerde processen en beleidsvraagstukken, is die veilige ingeslapen wereld er in de tussenruimte niet. Sterker je betreedt hem alleen, de sleutel om die vreemde tussenwereld te vinden, als je ook echt iets op te lossen hebt. Waar vind ik die ruimte? Overal, overal waar problemen zijn en er echt iets opgelost moet worden. Fysiek in de transitietrajecten van steden of gebouwen. De tijd tussen afgeschreven zijn van een gebouw of plek en het vinden van een nieuwe definitie neemt toe. De tussenfase die ontstaat blijkt vaak de meest interessante. Verlengen van die fase een trend. Kijk naar 't Schieblok, het zwevend hotel Kus&Sloop of proeftuin De Punt, zomaar drie voorbeelden uit Rotterdam waar als verloren gewaande tijdelijkheid van ruimte, nieuwe energie genereert. Niet alleen fysiek, ook in organisaties zie je dit. Daar waar noodzaak hoog is, nieuwe doelen worden gedefinieerd en nieuwe samenwerkingen ontstaan, is er die "tussenruimte". Een voorbeeld vind ik "Oleander Bloeit", in de Rotterdamse wijk Bloemhof. Het is een vraaggestuurd opererende coalitie tussen meerdere partijen die vanuit de kracht van de bewoners werkt. Niet de vaste structuren en aanbodgerichte diensten, maar de mens en zijn vraag staat centraal. De oplossing tussen partijen wordt daar op maat op gebouwd, zonder dat het per definitie moet passen in het vooraf bedachte aanbod. En het werkt, steeds meer mensen staan op en doen mee. Voor mij is het een manier van werken geworden die ik opzoek. Het tussen partijen, plekken, organisaties of afdelingen plaatsen van een doel maakt dat iedereen fris en vanuit die ruimte de oplossing, als mens, gaat zoeken. We kunnen ons er niet vasthouden aan, of verschuilen achter, beleid of proces. En eigenlijk is het heel simpel, we hoeven er alleen maar mens te zijn. Het kost wel aandacht dat te doen, want we zijn het afgeleerd om als mens tot mens samen te werken. Het voelt soms nog onwennig, als een net genezen zieke die voor het eerst weer naar buiten mag. Maar als we de lucht proeven en ervaren hoe het is om weer als mens te kunnen handelen, met alle kwaliteiten die we juist als mens tot onze beschikking hebben is het een openbaring. Een plek waar het goed toeven is en waar, zoals het hoort in een mooi verhaal, we nog lang en gelukkig kunnen leven.

Twitter versus Facebook

Social Media revolutie 
Social media is hot. Het aantal mensen in mn omgeving dat gaat Facebooken en Twitteren neemt dagelijks toe. De vraag of het een hype is lijkt een gepasseerd station. Het zonder tussenkomst van de traditionele informatiekanelen kunnen communiceren is zo krachtig, dat laten we niet meer los. Het is directe democratie. Social media is een revolutie en het veroorzaakt revoluties. De wereld is aan het veranderen.

Snel nadat ik ben gaan twitteren was ik verkocht. De waanzinnige snelheid waarmee kennis gedeeld, gevraagd en gegeven kan worden is immens. Kennis is al lang geen macht meer. Het gaat om netwerken en mensen ipv om geld en organisaties. De quote van Martijn Aslander hierover vind ik altijd heel helder: `het gaat er niet meer om of je een boot kunt kopen, maar of je er één kunt regelen als je hem nodig hebt´.

Twitter als informatiefilter
De kritiek op Twitter dat je er toch geen zin in hebt van iemand te lezen wat hij de hele dag doet en wat hij nu weer eet, wordt vooral geuit door mensen die twitter zelf niet gebruiken. Immers, als ik dat van iemand vind, dan volg ik hem toch niet, of ik zet hem in een lijst die ik alleen lees als ik in de wachtkamer van de tandarts zit en echt niet meer weet wat ik moet doen. Kortom je bent de organisator van je eigen informatie: nieuws, professioneel, persoonlijk, hobbies, etc. Je dirigeert de informatie naar je toe. Twitter is het middel om uit de informatie overload te komen. Het is een ideaal, persoonlijk en snel samen te stellen filtermechanisme voor die informatie die jij wil zenden of zoeken. Snel en 24/7.

Ook over de beperktheid van 140 tekens kan ik kort zijn: de linkjes geven desgewenst alle verdieping die je zoekt. Het aantal diepgaande artikelen dat ik lees is toegenomen sinds ik twitter.

Facebook
Met Facebook heb ik een veel minder hechte band, wel leuk hoor wat fototjes delen en mn vrienden volgen, maar het voyeuristische gehalte is m.i. vooral op Facebook groot. Het is niet zo snel, meer gericht op fun, en minder op kennis delen en zeker niet op het onbekende vinden. Het krachtige concept van `the strength of weak ties` werkt op Facebook veel minder dan op Twitter.

Uiterlijk vertoon
Wat mij echter het meeste tegenstaat is dat iedereen er zo gelukkig is, leuke dingen doet en de meest mooie momenten deelt. Je zou er zelf toch diep ongelukkig van worden, van al dat plezier van je ´vrienden´ op dat Facebook. Ik las laatst de quote ´Facebook is waar je liegt tegen vrienden en Twitter is waar je de waarheid deelt met vreemden´. Hij is wat kort door de bocht, maar herken de essentie wel.

Het deed me bedenken dat Facebook nu is wat ´vroeger´ de straat was waar je woonde. Uit de tijd dat je ´peers´ nog in de buurt woonden waar je zelf ook leefde. Hoe mooi staat de voortuin van de buurman erbij, heeft hij nu weer een nieuwe auto op de oprit staan, en gaan ze nu opnieuw op vakantie... Het is uiterlijk vertoon. Daar waar vroeger dit ´showing of´ in de straat je plekje op de uiterlijke geluksladder bepaalde, wordt dat nu digitaal gedaan, immers je vrienden wonen allang niet meer bij je om de hoek. Mijn ervaring is dat dit vooral op Facebook gebeurd. Twitter is te vluchtig. Ik merk ook dat het ´not done´ is een bekende op Facebook niet te volgen, terwijl dat bij Twitter anders werkt. Ik hoor veel Facebookers verzuchten dat ze mensen volgen die ze liever niet volgen, maar dat de sociale druk niet toestaat ze te ontvrienden. Verder vind ik de link naar werk, merk en hobby pages er te strak ingericht en niet uitnodigend genoeg. Het maakt dat de meesten niet verder komen dat wat foto´s uitwisselen of er chat-achtige gesprekken voeren.

Facebook vs Twitter
Facebook is oude wijn in nieuwe digitale zakken, en biedt zeker mogelijkheden als je op zoek bent naar die cosiness en het hebben van lol met elkaar. Vooral gewoon doen dan. Maar het is niet de revolutie waar ik het in het begin van mn bericht over had. Twitter is feitelijk eenvoudiger maar een veel grootser concept. Het verdiept, brengt verder, is waanzinnig snel en past optimaal bij de veranderingen in de wereld die leiden tot de m.i. onafwendbare ontmanteling van de over georganiseerde en op economisch gewin gerichte maatschappij. Twitter brengt ons dichter bij weer echt mens zijn. Een wereld waar je als mens uitkomt voor je mening en je openstelt voor het corrigerend, lerend en zelfsturend effect van de kudde. Twitter verbroedert. Facebook laat ons eerder verder slapen in de bestaande Westerse wereld van uiterlijk vertoon, via een nieuw digitaal tooltje.

Kortom ik geloof sterk in de op samenwerken gerichte kracht van Twitter, die mensen bij elkaar brengt, het zelfsturend effect van de massa vergroot en 21e eeuws snel is. Voor mij is de keuze eenvoudig: Go Twitter!